AB Dalgalanırken Deniz’e Rus Dalgası Vurdu

Geçtiğimiz hafta içindeki en önemli bankacılık olaylarında birisi, aylardır satılıp satılmayacağı belli olmayan, Denizbank’ın Rus Sberbank tarafından satın alınmış olmasıdır. Denizbank’ın el değiştirmesi Sberbank için tarihinin en büyük satın alması olarak değerlendirilmektedir. Rusların diğer Avrupa bankalarını değil de Türkiye’de bulunan bir bankayı tercih etmelerinin temel nedeni olarak AB’nde yaşanan ekonomik kriz gösterilebilir mi? Bu tür yatırımların devamı gelecek midir?

Bu soruların cevabı, son dönemde AB’nde yaşanan ekonomik krizin bölgesel olmaktan çıkarak tüm dünyayı etkileyen küresel bir kriz haline gelmesinde aranabilir. Son birkaç haftada AB krizinin bölgesel ve küresel etkilerine bakıldığında bile, yatırımcıların AB’ni tercih etmemesi için birçok neden sıralanabilir. İspanya’nın notunu düşürülmesi sonrası gelen 100 milyar euroluk yardım paketi, Çin’in beklenmedik faiz indirimi ve IMF’in açıklamaları, istikrarsızlığın hangi aşamaya geldiğini göstermektedir. Bu istikrarsızlık da yatırımların yani paranın yönünü değiştirmektedir.

AB ve Dünya Piyasalarındaki Dalgalanmalar
Uluslararası rating kuruluşu Fitch’in İspanya’nın notunu A’dan 3B’ye düşürmesinin ardından AB’nden İspanya’ya 100 milyar euroluk bir yardım paketi açıklaması gelmiştir. Çünkü İspanya, Avrupa’nın 4.büyük ekonomisidir ve gözden çıkarılabilecek bir ülke değildir. Yüzde 24’lere dayanmış bulunan işsizlik oranı içerinde genç işsizliğin yüzde 51’e gelmesi, bunun göçlere neden olması, borç limitlerinin çok yükseklerde dolaşması; bütün bunlar tüm AB’yi etkileyebilecek unsurlar olarak görülmektedir. (1) Avrupa mali istikrar fonları (EFSF ve ESM) aracılığıyla İspanya’ya sağlanacak kredinin serbest bırakılması için ise bağımsız denetim kuruluşlarının 26 Haziran’a kadar hazırlayacakları raporlar beklenecektir.

Çin’in beklenmedik bir şekilde yaptığı faiz indirimi nedeniyle piyasalarda yaşanan canlanma beklenen sonucu getirmemiştir. Çin’de 2008 krizinden beri yapılan ilk faiz indiriminin Çin ve dünya ekonomisini hareketlendirmesi bekleniyordu. İlk başta iyimserlikle hareket eden piyasalarda, İspanya bile bir miktar borçlanabildi, tahvil ihalelerine olumlu yanıtlar geldi. Ancak bu hareketlilik fazla uzun sürmemiş ve ekonomide tekrar durağan sürecine girilmiştir.

Indepenedent gazetesinde yer alan bir habere göre ise İspanya benzeri bir bankacılık karmaşasının İtalya’da da bulunduğu ve yardım paketi alma konusunda İtalya’nın da sırada olduğu belirtiliyor. (2)

Yunanistan’a yapılacak yardım paketi için, 17 Haziran seçimleri beklenmektedir.

IMF İspanya ile ilgili olarak, İspanyol bankalarının kurtarılabilmesi için acilen 40 milyar, istikrara kavuşabilmesi için ise 80 milyar euroya gerek olduğunu hazırladığı raporla açıklamıştı. Bu rakam dahi Avrupa’yı korkutmaya yetmişken, yardım rakamı 100 milyar euro olarak belirlenmiştir. Sırf bu durum bile, konunun aciliyetinin anlaşılabilmesi için yeterlidir. IMF’ten Türk ekonomisi ile ilgili olarak yapılan açıklamada ise, Türkiye’nin Euro Bölgesi’nde artan gerginliğe ve gelişmiş ülkelerdeki zayıf iyileşmeye karşı dayanıklılık gösterdiği ancak azalmakla birlikte kırılganlıkların sürmekte olduğu ifade edilmiştir. (3)

Sberbank’ın Denizbank’ı Satın Alması
Bölgede bütün bu gelişmeler yaşanırken, Rusya Dexia Grubu’ndan Denizbank’ı satın almıştır. Sberbank, Rusya’nın en büyük devlet bankası olma özelliğini taşımaktadır. Cuma günü itibariyle Denizbank’ın ana hissedarı olan Belçika merkezli Dexia ile Rus Bankası Sberbank 6.47 milyar doları, Denizbank’ın yüzde 99.85 hissesi için ödeme konusunda anlaşma tamamlanmıştır. Ancak bu satıştan dolayı, eğer kurlar aynı seviyede kalırsa yılsonuna doğru tamamlanacak satış rakamlarından Dexia Grubu’nun yaklaşık olarak 780 milyon dolarlık bir kaybı da söz konusu olabilir.

Buna karşılık Rus Sberbank Başkanı German Gref, şu anda yüzde 2 olan yabancı iştirak oranlarının Denizbank’ın alımı ile yüzde 7-8 lere çıkabileceğini iletmiştir. Bununla da bankanın kârlılık oranlarının artırılacağı öngörülmektedir. RBK Daily gazetesine konuşan Gref, Türkiye’nin Avrupa’nın gelişen piyasası olduğunu, önümüzdeki 10-20 yıl için tahminler yaptıklarını, Türkiye’deki Rus şirketleri ve ülkeye tatile giden Rus vatandaşları için bu alımın önemli olduğunu, Denizbank’ın Antalya’da ve güney sahilinde şubeleri bulunduğunu söylemiştir. (4)

Değerlendirme
Avrupa’daki kriz artık öyle bir hal almıştır ki, G8 ve G20’lerin öncelikli gündemi haline gelmiştir. Bu krizin etkisi sadece bölgesel olarak değil küresel olarak da tüm dünyayıetkilemeye devam etmektedir. Bu da artık ülkeleri yatırım yapmak için farklı bölgelere yöneltmektedir.