G20 Zirvesinde Hedef: Kapsayıcı ve Sürdürülebilir Küresel Kalkınma*
Peyman Yüksel
Ekonomist
Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) 2016 yılı için büyüme rakamlarının, 2008 küresel krizinden beri en düşük büyüme hızına gerileyeceğini açıkladı. Küresel ekonomide düşük büyüme tuzağından çıkılması için çare arayan dünya liderleri, 4-5 Eylül tarihlerinde Çin’in Hangzhou kentinde 11. kez düzenlenen G20 Zirvesi’nde bir araya geldiler. Zirvede uluslararası ticaret ve kalkınmanın canlandırılması, yoksulluğun ortadan kaldırılması, kapsayıcı ve sürdürülebilir küresel kalkınma, yenilikçi ekonomik büyüme, terörle ortak mücadele ve istihdamın artırılması vurgusu yapıldı.Dünyanın en büyük ekonomisi olan Amerika Birleşik Devletleri (ABD), beklenenden fazla büyüyerek yüzde 1,4 ile hızlı bir büyüme gerçekleştirdi. Avrupa Birliği (AB) ile ABD arasındaki Volkswagen’in emisyon cezası ile başlayan Apple’a 13 milyar Euro ve Deutsche Bank’a 14 milyar Euro ceza kesilmesiyle karşılıklı restleşmeye dönüşen ticaret krizi, 185 ülkenin CEO’larının Avrupa’da ödedikleri vergilerin araştırması önerisine kadar vardı.26-28 Eylül tarihlerinde Cezayir’de petrol piyasasının genel durumunu değerlendirmek üzere bir araya gelen Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) üyesi olan ve olmayan petrol üreticisi ülkeler, günlük petrol fiyatlarındaki düşüşü sabitlemek amacıyla üretimi 32.5-33 milyon varilde dondurma kararı aldı. Türkiye, kredi derecelendirme kuruluşları ile mücadelesine ekonomide yatırım ve kalkınma hamleleriyle cevap veriyor.
Şimdi Eylül ayında dünyada ve Türkiye’de yaşanan gelişmeleri ele alalım:
DTÖ tarafından yapılan açıklamaya göre; dünya ticaret hacmi bu yıl nisan ayında yüzde 2.8 olan tahminlerin de altında, beklenenden de daha düşük hızda, sadece yüzde 1.7 büyüyecek. 2017 yılı için daha önce yapılan yüzde 3.6 düzeyindeki büyüme tahmininin de yüzde 1.8 ile yüzde 3.1 aralığına indirildiği açıklandı.
ABD’de geçtiğimiz ay veriler, büyümenin yüzde 1,1 olduğunu söylüyordu. Bu doğrultuda ekonomistler, 2016’nın 2. yarısı için yüzde 1,3’lük bir büyüme bekliyordu. Ancak gerçekleşen büyüme yüzde 1,4 oldu. Yine de büyüme rakamları 2009 yılından beri, istenilen yüzde 2 oranının altında kalıyor. İşsizlik rakamlarındaki toparlanma ise henüz istenilen seviyede değil. Amerikan Merkez Bankası (FED) büyüme tahminlerini yüzde 2’den yüzde 1,8’e, enflasyon beklentisini yüzde 1,4’ten yüzde 1,3’e çekti. Bu sonuçlar da FED’in faiz artırımı kararını yılsonuna doğru ötelemesine neden oluyor.
ABD ile Avrupa Birliği (AB) arasındaki karşılıklı kesilen cezalarla başlayan ‘soğuk savaş’ta gerilim tırmanıyor. AB Komisyonu, ABD’nin Deutsche Bank’a 14 milyar Euro ceza kesmesinin ardından yaşanan ticaret krizinin tırmanacağı yönündeki yorumlar artmaya başladı. Hedefte Google, Facebook ve Twitter gibi teknolojilerinin ilk sırada yer alacağı öne sürülüyor. ABD ile AB arasında imzalanması planlanan Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı (TTIP) Anlaşması, yaşanan gelişmeler sonrasında Almanya genelinde protesto edildi.
AB Komisyonu, Türkiye’deki Suriyeli sığınmacılar için önceden yapılmış harcamalara karşılık Milli Eğitim Bakanlığına ve Sağlık Bakanlığına 300’er milyon Euro doğrudan kaynak aktarılmasının onaylandığını belirtti. Kaynağın, sığınmacı çocukların zorunlu eğitim giderleri için kullanılacağı açıklandı.
Osmanlı İmparatorluğu’nun son İçişleri Bakanı Ali Kemal’in torunu olan İngiltere Dışişleri Bakanı Johnson Türkiye’ye gerçekleştirdiği resmi ziyaret kapsamında İngiltere’nin Türkiye ile kapsamlı bir serbest ticaret anlaşması yapmayı umduğunu belirtti. Yaklaşık üç ay önce referandumla AB’den ayrılma kararı alan İngiltere’de ekonomi yönetimi yetkilileri, Türkiye’ye AB üyelik sürecinde destek verdiklerini, karşılıklı serbest ticaret anlaşması imzalamak istediklerini söylediler. İngiltere’de, AB’den ayrılma kararından sonra sterlinde değer kaybı ise yüzde 16’ları buldu.
Çin’de korkulan oldu ve dev kamu şirketlerinden biri bankalar arası piyasadaki 2,2 milyar dolarlık borç yükünün nedeniyle iflas ettiÜlkedeekonominin düzelmeye başladığına dair verilerin gerçeği yansıtmadığı, şirket borçlanmalarının ülke çapında arttığı, buna karşın kârlar ve nakit akışının kötüleştiğine dikkat çekiliyor.2015 yılında Çin’in çektiği yabancı yatırımlar, kendisinin yurtdışına yaptığı yatırımların gerisinde kalmıştı.
Rusya’da2015 yılında toplam2,81 trilyon ruble düzeyinde gerçekleşen bütçe açığının, 2016’nın ilk 8 ayında904 milyar rubleye olduğu açıklandı. Rusya, OPEC üyesi ülkelerin günlük petrol fiyatlarındaki düşüşü sabitlemek amacıyla üretimi dondurma kararını desteklediğini açıkladı. OPEC’le görüşmeyi planlayan Rus yetkililer, petrol fiyatlarındaki dalgalanmayı durdurmayı hedefliyorlar.
Japonya Merkez Bankası’nın politika değişikliği, beklenmediği için piyasalarda şaşkınlık yarattı. Japonya Merkez Bankası bundan böyle uzun vadeli, 10 yıllık faiz oranlarını hedefleyen bir para politikasını izleyeceğini açıkladı. Banka bilançosunda devlet tahvili rakamını yıllık olarak 781 milyar dolarlık bir alımla artırmayı hedefliyor.
G20’de Ana Gündem: Büyümenin İnovatif, Canlı, Bağlantılı ve Kapsayıcı Olması
Küresel finans krizinin üzerinden 8 yıl geçmesine rağmen, dünya ekonomisinin hala kendini toparlayamaması, dünya liderlerini çözüm arayışına itiyor. Yıllık olağan toplantıların 11’incisinde bir araya gelen, dünyanın önde gelen büyük ekonomilerinden yetkililer, büyüme hedefine yönelik yürütülen çalışmaları gözden geçirerek, ticaretin güçlendirilmesi, küresel barış, istikrar ve ekonomik büyümeyi etkileyen terörizm ve sığınmacı krizi gibi konuları ele aldılar. G20 toplantısına katılan ülkeler, yakın vadeli ekonomik büyümenin sürdürülmesine dikkat çekerken, ekonomide arzı düşürmenin ortadan kaldırılmasını, orta ve uzun vadeli büyüme kapasitesinin belirlenmesinin gerekliliğine değindiler. Yenilikçi, inovasyona dayalı küresel kalkınma modeli ile uluslararası ticaret ve yatırım işbirliğinin güçlendirilmesi, gelişmekte olan ülkelere teknik altyapı, enerji ve işgücü sermayesi gibi alanlarda gerekli desteğin sağlanmasının önemine işaret edildi.
- Küresel yatırım ve ticaretin özgürleştirilmesi ve kolaylaştırılması,
- Birleşmiş Milletler (BM) öncülüğünde ilerleyen, “2030’a kadar dünyada yoksulluğun ortadan kaldırılması” hedefi,
- İngiltere’nin AB’den ayrılma kararının (Brexit), küresel ekonomiye getirdiği belirsizlikler,
- Terörle mücadele ortak bilgi paylaşımı, teröristlerin mal varlıklarını dondurma ve gerekli cezaları uygulama gibi konular ele alındı.
G20’de Öncelikli Yapısal Reformlar
Gelecek yıl temmuz ayında Almanya’nın ev sahipliğinde, Hamburg’da düzenlenecek zirvede bu yıl; yapısal reformların, G20’nin sürdürülebilir, güçlü ve dengeli ekonomik büyüme hedefi için hayati önemde olduğu belirtilen sonuç bildirgesinde, öncelikli yapısal reform başlıkları, dokuz madde halinde şöyle sıralandı:
1-Uluslararası ticaret ve yatırımın canlandırılması
2-İstihdam reformlarını teşvik ederken, eğitim ve becerilerden yararlanma
3-İnovasyonu teşvik
4-Altyapının iyileştirilmesi
5-Finansal reformların desteklenmesi
6-Rekabetin desteklenmesi ve ticaret ortamının iyileştirilmesi
7-Finans sisteminin iyileştirilmesi ve güçlendirilmesi
8-Çevresel sürdürülebilirliğin güçlendirilmesi
9-Kapsayıcı kalkınmanın desteklenmesi[1]
[1] Anadolu Ajansı, Çin’deki G20 Liderler Zirvesi’nin sonuç bildirgesi açıklandı, Erişim Tarihi: 7 Eylül 2016, http://aa.com.tr/tr/dunya/cindeki-g20-liderler-zirvesinin-sonuc-bildirgesi-aciklandi/641610
